Samiye Cahid Morkaya: Türkiye’nin Sürücü Ehliyeti Alan İlk Kadın Otomobil Yarışçısı ve Şampiyonu

05.08.2021

Günümüzde herkesin tutkunu olduğu otomobil yarışları, kökeni 1800’lere dayanan önemli bir spordur. Sadece ülkemizde değil, dünyanın her yerinde farklı birçok araba yarışı görüyor ve heyecanla takip ediyoruz.

Peki bu yarışların geçmişte nasıl olduğunu hiç merak ediyor musunuz? Örneğin sürücü ehliyeti alan ilk kadını ve ilk kadın yarış şampiyonunu…

Sürücü Ehliyeti Alan İlk Kadın: Samiye Cahid Morkaya Kimdir?

Samiye Cahid Morkaya'nın babası dönemin en önemli şeyhlerinden olan İbrahim Şuaddedin Efendi’dir. İbrahim Şuaddedin Efendi, Emirler Dergah'ında görev yapan en son şeyh olarak da bilinir. Yedikule Alman Mektebi’nde ilköğrenimini tamamlayan Samiye Cahid Hanım, kemençeye oldukça ilgilidir. Bu ilgisinden dolayı ise tam sekiz yıl Cemil Bey’den kemençe dersi almıştır. Gün geçtikçe kendini geliştirerek 1920 yılında, o zamanların konservatuvarı olarak bilinen Darülelhan’da yapılan sınavı kazanmış ve burada kemençe öğretmeni olmuştur.   

Tutkusunun peşinden giden ve her zaman başarılı olan Samiye Cahid Morkaya, aynı zamanda da bir araba tutkunuydu. Bu yüzden araba kullanmayı öğrenmek ve bir an önce sürücü ehliyeti almak istiyordu. Bulunduğu dönemde araba kullanan bir kadın bulunmadığı için işi biraz zor olsa da asla vazgeçmedi ve Pangaltı Amerikan Garajı’nda sınava girerek sürücü belgesi almaya hak kazandı! Bu sayede Türkiye’nin sürücü ehliyeti alan ilk kadın ünvanını da göğsüne kazıdı. 

İstanbul Sokakları ve İlk Otomobil

İlk otomobil 1888 yılında dönemin başkenti İstanbul’a gelmiş ve bu otomobili kullanan ilk kişi Züheyrzade Ahmet Paşa olmuştur. O günden sonra ise halkın otomobil ile tanışması ve otomobillerin İstanbul sokaklarında hızla artması çok kısa bir sürede gerçekleşti. Özellikle zengin aileler bilinen otomobilleri satın alarak, otomobil kullanımının daha da popülerleşmesine sebep oldu. 

Ünlü yazar ve gazeteci Burhan Cahid Morkaya ile evli olan Samiye Hanım, bu zengin ailelerden biriydi. Bundan dolayıdır ki dönemin popüler Buick, Fiat, Ford ve Nash gibi birçok otomobil modeline sahip olmuştur. Yaşantısının her alanında araba tutkusu devam eden Morkaya, bu tutkusunu bir ileri seviyeye aktararak sürücü ehliyeti aldı ve 1922 yılında direksiyon başına geçti!

Otomobil Yarışlarında Şampiyonluk!

Samiye Cahid Morkaya, sürücü ehliyetine sahip olma başarısını elde ettikten sonra, yıllardır üyesi olduğu Türkiye Turing Kulübü’nün düzenlediği otomobil yarışlarına katılmaya başladı. 1930-1931 yıllarında katıldığı yarışlarda iyi bir derece yapan Morkaya, her sene şampiyonluğa bir adım daha yaklaşmanın heyecanıyla yarışlara devam ediyordu. 

Gelecek yarış için başvurduğunda, kendisinden başka başvuru yapan bir kadın olmadığı için, başvurusu iptal edilen Morkaya, bu sefer bir erkek ile yarışabileceğini söyleyerek tekrar başvuru yaptı. Düzenleme komitesi tarafından kabul edilen bu teklifi sonucunda yarışa hak kazanan Samiye Cahid Morkaya, işte o yarışta bir tarih yazdı ve birinci olarak ilk kadın otomobil yarışçısı ve şampiyonu oldu!

İtirazlara Rağmen Büyük Başarı

Samiye Cahid Morkaya’nın otomobil yarışında elde ettiği büyük başarı, yarışta ikinci olan Vehbi Bey’e oldukça dokunmuş ve sonuca itiraz etmesine kadar gitmişti. Vehbi Bey, bir kadın yarışmacının sürücü ehliyeti alamayacağını ve birinci olamayacağını dile getirerek sonuca itiraz etti. Bu itiraz mahkemeye kadar taşındı ve sonucunda Sultanahmet Sulh Hukuk Mahkemesi’nin; ‘Bir kadın, otomobil yarışına katılarak birinci olabilir ve yarışı kazanabilir.’ Kararı ile Samiye Cahid bir kere daha başarısını tüm dünyaya duyurdu! 

İlk Türk kadın rallici Morkaya, 1932 yılındaki birinciliğinin ardından bir sonraki yıl da yarışmalara katıldı ve tekrar kazanan kendisi oldu. 1934 yılında katıldığı yarışmada ise bir kaza geçirdi ve ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldı. Kullandığı Ford marka araba paramparça olan Samiye Hanım, birden fazla ameliyata girmesine rağmen, sol kolunu bir daha kullanamaz hale geldi. Bunun sonucunda ise bir daha otomobil yarışlarına katılamadı. 

Tüm bu yaşanan talihsizliklere rağmen Samiye Cahid Morkaya, ilk kadın sürücü ehliyeti sahibi, ilk kadın Türk otomobil yarışçısı ve şampiyonu ünvanını gururla taşıdı ve otomobil tutkusundan asla vazgeçmedi. 1972 yılında vefat eden Morkaya, son nefesine kadar arabalara olan sevdasıyla gönüllerde taht kurdu.