Trafik Adabı Nedir? Neleri Kapsıyor?

18.10.2022

Trafik adabı, trafikte var olan her sürücünün uyması gereken belli nezaket kurallarıdır diyebiliriz. Her sürücünün önem vermesi gereken bu nezaket kuralları, trafikte bulunan kişilerin can güvenliği başta olmak üzere daha sağlıklı bir yolculuk için büyük önem taşıyor.

Peki, bahsettiğimiz bu trafik adabı nedir? Sürücüler birbirlerine nasıl davranmalı? Trafik adabı içerisinde hangi unsurlar bulunuyor? Gelin Güven Sürücü Kursu ailesi olarak birlikte bakalım.

1. EMPATİ

Empati, yani bir diğer adıyla duygudaşlık, yaşanan bir olay karşısında öncelikli olarak bir yargıda bulunmadan önce kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyarak, durumu onun gözünden değerlendirmektir. Kendinize nasıl davranılmasını istiyorsanız, karşınızdaki kişiye de öyle davranmanız anlamına gelir. Bu yaklaşım, trafikte de oldukça önemlidir ve birçok kişinin sahip olması gereken bir davranış biçimidir. Başarılı bir iletişimin temelini oluşturan empati, trafik adabı açısından son derece önemlidir. Sürücü trafikte diğer sürücüler ile her zaman iletişim içindedir. Aracın etmesiyle birlikte iletişim başlar ve aracını park edinceye kadar da bu iletişim sürer. Trafik kurallarını bilmek ve buna uymak da sağlıklı bir iletişimin parçası olarak kabul edilmektedir. Trafik kuralları da bu iletişimi sağlıklı, güvenli kılabilmek için vardır.

2. DİĞERKAMLIK

Diğerkâmlık, kişinin kendinden çok başkalarını düşünmesi, başkalarının iyiliği için fedakârlık yapması olarak bilinir. Diğerkâmlık, yardım etme davranışının temelindedir. Başkasının çıkarını gözetmek anlamına gelir. Diğerkâmlık ile empati arasında güçlü bir bağ vardır. Trafikte başkalarının sağlığını, güvenliğini ve çıkarını göz önünde bulundurmak da trafik kurallarından biridir.

3. ÖFKE KONTROLÜ

Öfke, hoşnutsuzluğun doğurduğu yoğun duygusal durumdur ve günlük hayatın içinde yer almakta olup evrenseldir. Bazı zamanlarda kısa süreli, orta şiddetli ve dengeli olması halinde kişiye faydalı, kimi zaman ise çok şiddetli, yoğun, sürekli ve tahrip edici etkiler oluşturabilmektedir. Öfke çok farklı biçimlerde ifade edilmesi mümkün olduğundan, kişilerin bu duyguyu iyi yönetmesi gerekir. İnsanlara ya da nesnelere yönelik fiziksel saldırı, sözel saldırı veya bağırma, bastırma, kendini eleştirme, dikkati başka konuya çekme, zulmetme gibi farklı tepkiler ortaya çıkmaktadır. Doğru kullanıldığında, kişiyi, isteklerini elde etme konusunda daha atılgan bir hale getirir.

Günümüzde psikologlar, öfkeyi bastırmak ya da yok etmek yerine kızgınlık ve öfke yönetimini önermektedir. Öfke yönetiminin temelinde kızgınlığın ve öfkenin yol açtığı duygusal ve fizyolojik tepkileri azaltmak yatmaktadır. Kişiler, öfkeye sebep olan insanları, olayları değiştiremeyeceğinden; öfkeyi yapıcı bir şekilde yönetmeyi öğrenmelidir. Trafiğin doğal akışında yaşanan aksi durumlar karşısında sürücülerin ve yayaların verdiği tepkiler bu nedenle önemlidir. Kişiler, yaşanan durumları değiştiremeyeceğinden çözümcül, anlayışlı ve ılımlı davranarak yaşanan sorunların karşısında sakinliğini korumalı, öfke kontrolünü sağlamalıdır. Trafik adabının başında, öfke kontrolü gelmektedir.  

Psikologlara göre, öfkeli araç kullanmaya eğilimli olma ile saldırgan sürücülük davranışları birbiriyle bağıntılıdır. Bu nedenle, öfkeli sürücü, trafikteki birçok kişi için de tehlike arz etmektedir. Daha çabuk ve daha fazla öfkelenen sürücülerin direksiyon hâkimiyeti bozulur, dikkatleri dağılır; böylece kural ihlalleri artar, sabırsızlık ve tahammülsüzlük sonucunda kazaya riski yükselir. Denizli’nin en iyi sürücü kursu olarak verdiğimiz eğitimlerde de özellikle öfke kontrolü konusuna oldukça önem veriyoruz.

4. BEDEN DİLİ

İki türlü sözsüz iletişim bulunmaktadır; birincisi beden hareketleridir (yüz ifadeleri, el kol hareketleri ve duruş) ikincisi ise kişilerarası mesafe yani diğer kişiyle aranıza koyduğunuz uzaklıktır. Beden dili sözlü iletişimden daha inandırıcıdır çünkü genellikle kişileri kontrolünün dışında gelişir. Trafikteyken, diğer yol kullanıcıları ile iletişim esnasında sürücü hem aracını hem de beden dilini kullanır. Korna çalmak, yakın takip araç kullanmak bu iletişim türüne örnektir. Diğer sürücü ya da yayaya el kol işaretleri ile çabuk geçmesini ifade etmek ise beden dilidir. Sözler olumlu olabilir ancak kişinin kullandığı beden dili de son derece önemli olduğundan; kişilerin tavrı sakinleştirici olmalıdır. Bu nedenle, trafikte beden dilinin doğru kullanımı oldukça hassas bir konudur.

5. ÜSLUP

Kişilerin trafikte yaşadığı olaylar karşısında verdiği tepkiler sözlü ve sözsüz iletişim bütünüyle ifade edilirken; aslında her ikisini de yansıtan üsluptur. Kişiler, trafikte girdiği her diyalogda empati, diğerkâmlık, öfke kontrolünü sağlayarak ve beden dilini kontrol ederek doğru üslubu yakalarsa, trafikte yaşanabilecek olumsuzlukların önüne geçmiş olur. Güven Sürücü Kursu olarak yetiştirdiğimiz her sürücü adayına bahsettiğimiz tüm bu kritik detayları izah ediyor, daha iyi bir sürücü olması için elimizden geleni yapıyoruz.

6. TRAFİK YETKİLİLERİYLE İLETİŞİM

Trafik zabıtaları, trafikte çeşitli sebeplerle sürücülerle iletişime geçer. Trafik denetim görevlileri, ilgili yasal düzenlemeler kapsamında görevleri gereği, düzeni sağlamak için kendisine verilen yetkiler kapsamında sürücülerle iletişime geçer ve kuralları ihlal eden sürücülere yasalar çerçevesinde ceza uygulayabilir.

Dolayısıyla sürücü, trafik denetim görevlileri ile yaşanan her durumda, etkili bir iletişim kurabilmeli ve trafik adabına uygun davranmalıdır. Aksi takdirde sürücü yasal kurallara uysa da trafik adabına uymaması halinde iletişim sorunları yaşar ve sorunlar önüne geçilemez sonuçlara yol açabilir.